Karadeniz yöresini ve folklorunu araþtýrmak ne merak ne de teoriktir. Karadeniz insanýný Türkiye coðrafyasýnda yaþayan insanlardan ayýran özellik, çalýþkanlýðý, mertliði, söylediðinin arkasýnda duruþu ve son söyleyeceðini ilk söylemesidir. Cesurdur, çalýþkandýr, ataktýr, beceriklidir; bunlarýn toplamý baþarýlý olmasýnýn nedeni sayýlmalýdýr. Sanatta, ticarette, sanayide ve de politikada Karadenizli görmek, onun ataklýk ve cesaretinin sonucudur. Yaþamýn zorluklarýný, alýn yazgýsý olarak algýlamaz. Var gücüyle direnerek onlarýn üstesinden gelmeyi sever. Bu anlamda gergindir. Ýkinci planda olmayý sevmez; onuruna düþkündür. Büyüdüðü tabiatýn hýrçýn yapýsý karakterinde gizlidir. Duraðan olmayý sevmez; hareketlidir. Çalýþarak dinlenir. Çalýþmak onun yaratýlýþ biçimidir. Zorluklar karþýsýnda ne umutsuzdur ne de küskün. Topraðýn azlýðý, onu topraða tutkulu kýlar. Toprak onun için çok anlamlýdýr. Seller, topraðýný alýp götürdüðünde, kýzmaz; alýþkýndýr böyle durumlara. Suyun aldýðý topraðý, gerisin geri sýrtýnda taþýr, suya meydan okurcasýna.

Toprak ananýn azlýðý onu gurbet çocuðu yapmýþtýr. Gurbet onun için sadece var olma savaþýdýr. Doðduðu yerle gurbetin asla mukayese edilmesini istemez. Çalýþkanlýðý gurbette deðiþmez. Geleneklerine aþýrý baðlýlýðý nedeniyle, çevresi tarafýndan tutucu gibi algýlanýr. Oysa, sosyaldir. Ya da sosyal olmak için mücadele eder; bunu baþarmak için zaman ayýrýr ve maddi hiçbir fedakarlýktan kaçýnmaz. Bunu gittikleri vakýf, dernek veya sivil toplum örgütlerine ciddi yatýrýmlar yaparak o içindeki ilk olma tutkusunu gerçekleþtirirler. Boþ zamaný yoktur. Varsa da, horon oynar, spor yapar.

Karadenizli ve folklor iç içedir. Horon oynarken, mani söylemeyi de ihmal etmez. Mani, Karadeniz'in türkü harmanýnýn temelidir. Ayný zamanda edebiyatýn en eski nazým biçimidir. Maniler, Karadeniz insanýný en iyi tarif eden temel taþlarýndan biridir. Özgürlüðün ifadesidir mani. Çünkü her manide, yöre insanýnýn, karakterini, kiþiliðini ve özgürlüðünü bulmak mümkündür. Manileri, yergide, isyanda, müstehcenlikte, sevinçte, yakýnmada, velhasýl hayatýnýn her anýnda görmek mümkündür. Fýkralarý, manilerin kopya edilmiþidir. Hiçbirimiz iki cümle ile mutlu olamayýz ama Karadenizli, bunu baþarmýþtýr. Kendisiyle dalga geçilmesini içine sindiremeyen Karadenizli, anlattýðý fýkralarla kendi kendisiyle dalga geçer. Bu durum, onun engin hoþgörüsünü gösterir. Sevinçle, üzüntüyü harman yapýp, yaþam biçimi haline getiren ender topluluklardandýr. Oðlunu askere gönderirken, bir yandan aðlar, öte yanda horon eder. Horon, sulhtur; barýþtýr. Kavgalýlarýn barýþtýðý halkadýr, horon. El ele tutuþmak, kopmayan tutkunluðun ifadesidir. Sporda da bu farklý deðildir. Trabzonspor'u Trabzonspor yapan etkenler, yukarýda bahsettiðimiz her þeyin toplamýdýr.

Hasan Düzgün Çaykara -Trabzon