Hasan Düzgün - Kişisel web sitesi

Þakir efendi : Hocalarýn hocasý 1876 yýlýnda Uzungöl de doðdu uzun yýllar eðitmenlik yaptýktan sonra doldurduðu bilgi daðarcýðýný solaklý boðazýna akýtmak üzere maarif vekilliðine baþ vurur açýlan sýnavlarý baþarýyla verir ve eðitmenlikten öðretmenliðe geçiþ yapar. Ýlk öðretmenliðine yörenin ilk Rum yerleþim merkezi olan paçan köyün de baþlar. Burada 5 yýl görev yaptýktan sonra komþu köy olan anoso köyüne tayin edilir orada 1 yýl kalýr onun o engin bilgeliðinden her köy yararlanmak için arkasýnda koþturur. Ama hocalarýn hocasý kararýný vermiþtir artýk meslek hayatýnýn sonlarýna doðrudur yaþ 60 kendi köyü olan Uzungöl e dönmeye karar verir. Ama Uzungöl de ilkokul yok Oysa kafasýnda okul yapma projesi filizlenmiþti.

Tayin ister gerçekleþir yýl 1933 hocalý mahallesindeki mescit þimdiki belediye binasýnýn önünde derenin kenarýnda kuruluydu þakýr efendi eðitime burada baþladý eðitim Osmanlýcaydý 3 yýl Osmanlýca eðitim verir orada ülke genelinde Osmanlýca eðitimin kademeli olarak kaldýrýldýðý yýllardý dönemin köy muhtarý ali Eroðlu (bameç) ile okul yapýmýyla ilgili sýký iþbirliðine girerler ve 6 ayda okulun inþaatýný imece usulüyle bitirirler Uzungöl ü okula kavuþtururlar. Eðitim artýk günümüz eðitim sistemine geçer bu yetmez  hoca toplumu kanunlara karþý saygýlý ve her sorunu ihtiyar heyetinin arabuluculuðuyla çözüldüðü Uzungöl’e bir de karakol yaptýrma kampanyasý baþlatýr bunu da kýsa zamanda baþarýr. Hocalarýn hocasý yorgundu amacýna ulaþmýþ köyü modern çaðýn aydýnlanmasý için okula ve karakola kavuþturmuþ herkesi okula kayýt yaptýrarak eðitim seferberliði baþlatýr gönlü rahat tý artýk emekliliðini isteyebilirdi ve öyle oldu 1 yýl modern eðitim verdikten sonra emekli oldu halk onun aydýn ve ilerici hareketlerini algýlamakta zorlanýyordu bazý kendini bilmezler onu dinsizlikle suçladýlar ancak o bildiði aydýnlýk yolundan hiç taviz vermeden devam etmiþtir yaptýklarýyla günümüz Uzungöl ün geldiði noktada büyük katkýlarý olmuþtur.Onunla ilgili bir öyküyle nokta koyalým. 1950 li yýllardý askeri keþif uçaklarý bölgede uçuþ yaparlar dý uçaðýn bir tanesi garesder kayasýný teðet geçer görenlerden biri uçaðýn kayalara çarptýðýný sanýr ve feryat eder halk olayýn olduðu yere doðru akýn eder o arada yaralýlara müdahale etmek amacýyla tereyaðý eriterek sahanlara koyup giden insanlar görülür halk uçaðýn ne olduðunu bilmiyor ona çarký felek diyorlardý kimileri hocaya koþarak ne yapýlmasý gerektiði ni sorarlar o her zamanki bilgeliði ile halkýn koþuþturmasýna gerek olmadýðýný bunun bir keþif uçuþu olduðunu anlatsa da çoðu inanmaz bunun uçak olmadýðýný çarký felek olduðunu buda dünyanýn sonu olduðu nu anlamý çýkarýlýyordu onun uyarýcýlýðýný o anlamda halk istismar ediyordu yýllar onun aydýnlattýðý yolun doðruluðunu kanýtlamýþ haklý çýkarmýþtý ona nekadar övgüler yazýlsa azdýr yaptýklarý ile anýsý önünde saygýyla eðilir rahat uyumasýný dilemekten baþka talebimizin olmadýðýný yazmak görevimizdir.   

Ali Eroðlu:(bameç)Uzungöl ün ilk muhtarlarýndandýr muhtarlýðý döneminde Uzungöl ilkokula kavuþmuþtur. Bu yetmez düþüncesiyle birde karakol yapýmýný gerçekleþtirmiþtir cumhuriyetin ilk yýllarý nedeniyle yeniden yapýlanmada katkýlarý olmuþ büyük hizmetler vermiþtir Atatürkçü ve aydýn dünya görüþü ile þakýr efendi ile iyi bir ikili oluþturmuþlar ve çaðdaþ yöneticiliðin örneklerini yeni nesillere aktarmýþlardýr. Sert mizacý ve kararlýlýðý ile bilinirdi onun döneminde her þey zamanýnda ve doðru olarak yapýlýrdý aksi takdirde her türlü uyarýyý yapmaktan çekinmez ve uygulardý istikrarlý bir yönetimle Uzungöl ün menfaatlerini savunmuþ halkýn takdirini kazanmýþ büyüklerimizdendir ruhu þad olsun.

Ahmet çavuþ:  1901 yýlýnda Uzungöl ün Kastel mahallesin de dünyaya geldi askerliði baþarýlarla dolu büyüklerimizdendir. Balkan harpleri zamanýnda orduda önemli görevler üstlenmiþ Yugoslavya da üsküp te cephelerde mücadele vermiþ bir þahsiyettir. Rütbesi  çavuþ olduðu için çavuþ denmektedir  sert mizacý  ve dobra kiþiliði ile tanýnýr söyleyeceðini esirgemeden söyleyen zatlardandýr onun Uzungöl’de ki ünü meþhur 7 sülale hakkýnda söylediði sözdür onu da burada belgelemeye çalýþalým. ona göre Uzun gölden 7 sülaleyi çýkarýrsanýz Uzungöl cennet olurmuþ bu sülaleler malbetten lürts oðullarý (zorlular) filaktan fýrdýk oðullarý (fidanlar) hocalýdan zuz oðullarý (zenginler) gölbaþçýdan hür oðullarý (akyüzler) büyük köyden Bekirliler (þahinler) yine büyük köyden rabalýlar  (erler)ve inceliden zufer oðullarý (zerenler) diye sýralardý her nekadar latifede olsa kendi görüþü idi.

Mustafa Genel (dandili) 1923 yýlýnda Uzungöl ün inceli mahallesinde dünyaya geldi Mucitliði ile ünlüdür ömrünün tamamýný çalýþarak geçirmiþtir el sanatlarý konusundaki becerisi tartýþýlmaz. Küçük yaþta yetim kalýr oda herkes gibi sübyan okullarýnda Arapça eðitim alarak kendini yetiþtirmeye çalýþýr. 1929 yýlý sel felaketinde Uzungöl den Maçka’ya giden göçlere katýlmak istemiþ yaþý küçük olduðundan kabul görmedi kendisiyle yaptýðým söyleþiyi kaleme 1991 de aldým askerliðini Tunceli’nde yaptýðýný burada yaþadýðý bir anýsýný sizlere de aktarmayý görev sayýyorum. Tunceli Hozat ta asker iken ikinci cihan savaþý zamaný 4 ay kuru ekmekle idare ettiðini anlattý ve zatürree oldu bir yýl askerliðe ara vermiþ sonra askerliðini 4,5 yýl olarak tamamlamýþtýr. Bir arkadaþýnýn bitten öldüðünü anlatmýþtý bu durum o günlerin yoksulluðunu anlatmak için yeterli olur sanýrým.. Uzungöl de su enerjisini transmisyon yöntemiyle kullanan ilk kiþidir ömrünün son yýllarýný Uzungöl kuran kursuyla geçirmiþtir Uzungöl’de ki modern deðirmen enerji sarf etmeden onun sudan yararlanarak yaptýðý çalýþmayla  hizmet vermektedir dünya onun için meþakkat sahasý olarak yaratýlmýþ ve ondan yine ayný sonla ayrýlmýþtýr ruhu þad olsun.

Gagoþim efendi : Uzungöl ün dünya Ýslam ilimleri alanýnda yetiþtirdiði ünlü alimlerindendir alim olmasýnýn yanýnda bilge kiþiliði ile bilinmektedir Osmanlý sarayýnda düþüncelerine ve fetvalarýna itibar edilen zatlardandýr. Eðitimini medreselerde görmüþ Osmanlý ile iliþkilerinden dolayý çeþitli ilim adamlarýyla fikir alýþveriþ imkaný olmuþ ve kendisini geliþtirmiþtir. Rivayete göre kendisi hacca gitmediði halde onu  Kabe de görenler olmuþtur. Ýlminin derinliði yanýnda erenler sýnýfýnda olduðu söylenir bu hususta yazýlý belge olmadýðý için yaþlý insanlardan derlediðim bilgilerle yetinmek zorunda kaldým bu muhterem zatla ilgili bilgileri 1975 yýlýnda hasan oðlu Ýsmail Aygün den aldým ruhu þad olsun
 
Mehmet Akyüz : (namý diðer zeybek  Uzungöl ün gölbaþý mahallesinde dünyaya geldi. Akyüzler dendir Arapça dil ve ilmi alanýnda derin bilgisi olan zatlardandýr ancak onun asýl ünü cinci olmasýdýr Uzungöl de cincilik inanýþý yaygýn olduðundan rahmetliye her zaman ihtiyaç duyulurdu.cinlerin çarptýðý insanlara hayvanlara evlere ve her türlü mekanlara muska yaparak veya bizzat gidip okuyarak hizmetleri olmuþtur benimde yekinen tanýma fýrsatý bulduðum mümtaz þahsiyetlerdendir hizmetleri ve insanlara verdiði manevi desteðinden dolayý hizmetleri olmuþtur.

Mustafa Kocaman: Vilivits 1932 yýlýnda Uzungöl ün malbet mahallesinde dünyaya geldi. Aydýn bir babanýn oðludur yörenin gelenekçi yapýsýna karþý geldiði için babasýna  GAVUR ALÝ denirdi oðul kocaman farklý deðildir babasýnýn yolundadýr tekniðe olan düþkünlüðü küçük yaþta ortaya çýkar ve elektronik meraký onun Uzungöl de ilk transistor lü radyoyu yapmasýna neden olur hayata olan baðlýlýðý onun dýþa açýlmasýný geciktirmez kýsa zamanda çevresini Trabzon’dan baþlayarak anakaraya kadar geniþletir bir dönem Anakarada radyo tamirciliði yapsa da bu iþler ona göre deðildi daha büyük iþler yapma azmindedir dostlarý vasýtasýyla ihalelere girer ihaleler alýr müteahhitler kervanýna katýlýr.Sadece kendine almaz dostlarýna da iþler alýr o artýk iller bankasýnýn saygýn müteahhitlerindendir dedik ya tekniðe olan ilgisi bu alanda iþler almaya zorlar onu Elektrik ihalelerine katýlýr aldýðý iþleri bitirir o arada sosyal hayatý ihmal etmez dýþarýda görüp öðrendiðini Uzungöl e taþýmak ister oradakilere deðiþimi anlatýr öðretir Uzungöl ün ve çevre köylerin elektrik ihalelerini alýr bu korkunç yamaçlarda buna nasýl cesaret ettiði onun gözü karalýðýný azda olsa anlatmaktadýr uzun yýllar alýr bu proje o arada Uzungöl ün yol sorunlarý vardýr dozer satýn alýr yolarý açmaya baþlar sonra makinesini oralarda parçalar ve insanlarýna feda eder o bu iþleri yaparken bir yandan da Uzungöl ün geleceðiyle ilgili planlar yapar siyasetten destek verir Uzungöl deki deðiþimin öncüsü olan kocaman içki içtiði için  eleþtirilmiþtir oysa bugün gelinen noktayý anlatmama gerek yoktur buda kocamanýn bu toplumun nekadar önünde olduðunu göstermektedir onun siyasete el attýðý 70 li yýllarda Uzungöl çok büyük kazanýmlar elde etmiþtir hayattan asla kopmayan ilerlemiþ yaþýna raðmen  hala çalýþmakta ve üretmeye devam etmektedir onun rehberliðini yaptýðý aydýnlýk yolda Uzungöl daha çok mesafeler alacaðýndan hiçbir zaman endiþe etmedik kocamanýn bize býraktýðý mirasý sürdüreceðimizden asla endiþe etmemelidir tanrýdan ona uzun ömürler dileyerek noktayý koyuyorum öyküler bölümünde onun sosyal yapýsýný daha iyi anlamak mümkündür.

Mustafa Çakýr: (Çakýrof)Uzungölün  Alçakköprü mahallesindendir 1917 yýlýnda Ruslarýn bölgeyi iþgal etmesiyle esir düþmüþtür. 15 yýl  esir kaldýktan sonra sýla hasretine dayanamayarak Rusya dan kaçarak geri dönmüþtür yaþý ilerlemiþti benim lise yýllarýmda Van’ýn Özalp ilçesi dönerde re köyünde 1971 de yaptýðým  mülakatta hem kendi hayatý hem de Uzungöl ün geçmiþi ile ilgili  bilgi edindim herkesin kaçýrýlarak götürüldüðünü sanmasýna karþýn kendi isteðiyle gittiðini bizzat kendi aðzýndan duydum nedenini sorduðumda asýl ulaþmak istediðim gerçeði o gün öðrendim Uzungöl ün yerlilerinin kimler olduðunu sorusuna cevabý netti Kafkasya dan gelen Rumlar dýr hayretle sordum efendi yani biz Rum muyuz evet dedi ve ekledi evet ama asla güvenilmez onlara benim onlardan çektiðimi Türklerden çekmedim dediðini duyar gibiyim savaþ yaþamýþ olmasý ondan çok þey alýp götürdüðünü o gün müþahede ettim anýsý önünde saygý ile eðilirim.

Mustafa Kutbay:(aðüga) boyu kýsa tonton dediðimiz tipin örneði idi o küçük bedenine 90 yýllýk ömrünü sýðdýrýrken çevresini gözlemleyen öðrendiðini zor paylaþan insandý. Derleme yetenek ister bende o hususta uzman deðil ama iddialýyým ondan çok þey öðrendim sormasýný bildiniz mi baþlardý söze Rusya maceralarý esaret yýllarý çakýrdan az deðildi ömrü gurbet ellerinde geçti  Uzungöl ün zenginlerindendi oda tarihi bilgi anlamýnda anýlarýndan yararlandýðým mümtaz kiþilerden biriydi ruhu þad olsun

Dursun Ali Ýnan: Dünün orman müteahhiti, günümüz Uzungöl ün  mimarý duayeni hatta her þeyi diyebileceðimiz bir kiþilik dursun inan. Giriþi belki aðýr oldu ama maalesef gerçek böyle hiç kimse bu güzelim yörenin bir çalýsýný koparmaya kýyamaz kýyma hakký da olmamalý. Bir gün buna en çok onun ihtiyacý olacak diye düþünemezdi o gün. Haksýzda deðildi ekmek kavgasý her yerde baþkadýr Devletin inanýlmaz orman kýyýmýna dur demek yerine katkýda bulundu. Çünkü o on yýl orman iþletmesinin müteahhitliðini yapmýþ binlerce aðaç yýkmýþ Uzungöl ün yüreðini ciðerlerini yýkýp para kazanýyordu onu yakinen tanýmayanlar bilemezler yüreðinde kopan fýrtýnanýn büyüklüðünü ama çaresizdir yapacak baþka iþ olmayýnca istemeyerek aðaçlarý yýkmaya devam ediyordu. Günün birinde, Almanya iþçi aldýðýný duyar müracaat eder Almanya ya gurbete gider. Fýrtýnalar kopar içinden Uzungöl ün o baðýmsýz özgür günlerini arar ama ne çare onlarý bulamaz Almanya da dursun bulamadýðý özgürlüðü kendi dünyasýnda sorgular ve arar tamda bu sýralar kader ona belki de geleceðinin aðlarýný örüyordu hayat arkadaþýný kaybeder 1974 . Ýþte o an onun için Almanya sevdasý biter çünkü sevdiðini de bu ülkede iken kaybeder  fýrtýnalar kopar ve kararýný verir benim yerim deðil buralar ben özgür olmalýyým der geri döner kopamadýðý Uzungöl üne alman yada olduðu süre içinde gözlemlediði balýk çiftliklerinin Uzungöl de de olabileceðini zaten tasarlýyordu ve eþinin ölümünden sonra bir daha geri dönmez. Deli dumrullar  gibi dalar Uzungöl ün soðuk sularýna. Kendi deyimiyle onun bu durumunu görenler bu adam delirmiþ sabah akþam soðuk sularla boðuþuyor kim ne derse desin baþarmalýyým sözünü beyninden hiç uzak tutmaz ve büyük inançla balýk çiftliðini kurar.o arada çiftlikleri çoðaltmaya devam eder çiftliðin üstünü lokanta yapar o gün yeterliydi zaten daha büyüðüne ihtiyaç da olmaz kim gelecek bu Allah ýn daðýna yol yok yatak yok yenecek þey yok eh iþte piknik olur buralarda herkesin kanýsý buydu ama dursun kimseye bir þey demez bildiðini yapmaya devam eder o arada yaptýðý binalarý süslerken artýk aðaç kesmiyor kurumuþ aðaçlarý þekilden þekile sokarak onlarla yetinmeyi öðrenmiþti. Çünkü artýk ormana aðaca gelecekte en çok onun ihtiyaç duyacaðýný biliyordu yýlmadý çalýþmalarýný yeni evler ,bungalovlar, çiftlikler yaparak sürdürür. Ona deli diyen bazýlarý onun yaptýklarýný kopya etmeye baþlamýþlardý bile.  Olsun herkes yapsýn rekabetin kötü bir þey olmadýðýný iyi biliyordu hatta ondan 10 yýl sonra baþlayanlar paranýn tadýný almýþlar bile ama o oralý olmadý. Çünkü onun sevdasý baþkalarýnýn sevdasýyla ayný deðildi onun sevdasý dün buðday unu olmayan Uzungöl e dünyanýn tüm nimetlerini nasýl getirebilirim idi ve azmin zaferini görmek isteyenler Uzungöl de dursun inaný izlemelidirler. Dursun bütün bu yaptýklarýnýn yetmeyeceðini biliyor yarýn çok geç olabilir diye yatýrýmlarýný aralýksýz sürdürmüþtür. Dere boyunda yeni çiftlikler kurar o arada Uzungöl macerasýnda öncülüðünü yaptýðý turizm herkesin iþi olur noktasýna taþýnýr. Dünün yataðý olmayan Uzungöl ün günümüzde 1500 yatak kapasiteye bu yatak kapasitesindeki insanlarý aðýrlayacak restoranlarýn açýlmasýna ve gelen turistlerin tüm ihtiyaçlarýna cevap verecek þekilde hediyelik eþya dükkanlarý marketler,süt ürünleri satýþ yerlerinin kurulmasýna kadar sebep olur. Bukadar iþ yapan adama batýda devlet niþaný vergi rekortmenliði bröveler itibarlar verilir. Bu dursun içinde geçerlidir ancak gelin görün küçücük bir orman kýyýsýný izinsiz kullandýðý için ona kocaman ödül olarak 6 ay ceza evi hediyesi verilir. Aldýðý bu hediyenin gereðini yerine getirir Kýzmaz buna ama burasý Türkiye her þeyin ters aktýðý yerde  onunkileri nýn düz akmasý düþünülemezdi sað ol dursun inan dünün bir avuç mýsýra muhtaç Uzungöl üne bu müthiþ potansiyeli kazandýrdýðýn için, sað ol Þerah’ý imar ettiðin için, sað ol insanlara istihdam yarattýðýn için, sað ol köylüm olduðun için.sað ol….s