Yörede ana dil Rumca olduðu için bütün aylarýn adlarý Rumca telaffuz edilirdi. Günümüzde terk edilen dil bunlarýn unutulmasýna ve yeni neslin ilgisizliði yok olma noktasýna kadar getirmiþtir yinede aylarýn Rumca söyleniþlerini yazmayý doðru bulduðum için aþaðýda yazýlmýþtýr
|
Ulaþýmdan çektiði kadar hiçbir þeyden çekmedi Uzungöl insaný. Tarihi boyunca yolsuz býrakýlmýþ, yaylacýlýðýný, mesireciliðini, otçuluðunu,odun gibi bütün ihtiyaçlarýný yol olmaksýzýn karþýlamýþtýr. Yük hayvanlarýnýn dýþýnda herhangi bir aracýn olmadýðý yerdir 1950 li yýllarda.Yolunu kendi olanaklarýyla yapma kararý alan Uzungöl’lüler önce köyden yaylaya yaklaþýk 40 km uzunluðunda ki yolun yapýmýný baþlatýrlar. Yol imece usulü ile yapýlýr. yayladan soðanlýya, buradan ’da Bayburt’la ilk baðlantý kurulur.
|
Uzungöl’lü olarak günün birinde Uzungöl’ün tarihini yazmak ve bu tarihin bir bölümünde turizm ile alakalý yazý yazýlacaktýr deselerdi buna asla inanmazdým hele bu yazýyý yazmak bana nasip olmuþsa, deðiþimin insaný her zaman yanýltacaðýnýn kanýtý olur diye düþünüyorum. Çocukluk yýllarýmda Uzungöl de nasýl bir hayat yaþandýðýný düþündükçe neler yazmam gerektiði konusunda þaþýrýp kalýyorum 45 yýl önce Uzungöl de lamba yok sýnýrlý sayýda 3 veya 5 evde gaz lambasýnýn olduðu
|
dünya var oldukça göç hep olmuþ ve devam etmiþtir Uzungöl bundan nasibini fazlasýyla almýþtýr. Ýlk göçü eski kurulmuþ olduðu yer olan Saraho dan günümüzde ki yerine yerleþtiði tarihte yaþadý(15520) dünyanýn belki de ençok acý veren olayýdýr göç. Ýnsan doðduðu topraklarý terk etmek istemez Ama þartlar uygun olmadýðý zaman göç zorunlu hal alýr. Saraho dan göç edip þimdiki yerleþim düzen çok uzun sürmez.
|
Ýlkokulun olmadýðý müspet ilmin okutulmadýðý dönemlerde yörede çocuklar sübyan okullarýna, büyükler medreselerde eðitim görürlerdi. Eðitim tamamen arapçaydý. Bu eðitimi veren insanlarýn yetersizliði çocuklarýn gittikleri sübyan okullarýnýn saðlýksýz yerler olmasý dolayýsýyla saðlýklý bir eðitimin yapýldýðýný söylemek imkansýzdýr. Hele genç çocuklarýn eðitildiði sübyan okullarýnda ki uygulama bunun açýk kanýtýdýr
|
Bu kitabýn en zor yazýlan bölümüdür saðlýklý olabilmek için dengeli beslenme dinlenme ve yeterince temiz olmak gerek. Bu koþullarýn olmadýðý bir ortamda insanlarýn 100 yaþýna kadar yaþamalarýný tabiatýn lütfü ve tabii yiyeceklerden baþka bir nedene baðlamak yanlýþ olur. Evlere ayakkabýlar veya lastikler çýkarýlmadan girilirdi yiyecekler yýkanmadan yenirdi banyo yok aðaç teknelerde ateþte ýsýtýlan sularla dökünerek yýkanýlýr yýkama maddesi bulunmazdý bit ve pirenin olmadýðý insan ve ev olmazdý
|
Hayvancýlýktaki meþakkatin iki katý kadar zor olduðunu yazarsam þaþýrmayýn makinenin girmediði tamamen insan gücüne dayalý bir tarým vardýr Uzungöl de. Ýlkbahar gelince karlar erir bir hoþ olur Uzungöl aðaçlar çiçeksiz ama diri adeta çiçek açmak için yarýþ içinde olurlar tabiat bu çabasýný sürdürürken insanlarýn sýrtlarýnda sepetlerle gübre taþýma telaþýnda olduðunu görürsünüz
|
Uzungöl de hayvancýlýk kuruluþundan günümüze kadar uzanýr yolun olmadýðý her þeyin insan gücüne dayalý olduðu bir yörede hayvancýlýðýn nasýl olacaðýný insan düþünmek bile istemez ama yazgýdýr iþte insanýmýz büyük meþakkate feragat göstererek bu geleneði sürdürmüþtür. Otun kýt olduðu çayýr olabilecek alanýn azlýðý, baþka gelir kaynaðý olmamasý bu meþakkatli iþe katlanmayý Zorunlu kýlýyordu.
|
Yaylacýlýk Karadeniz de yaygýndýr özellikle eðlence olduðunu yazanlar veya gösterenler yanýldýklarýný gelip Uzungöl de görebilirler. Uzungöl de bunun böyle olduðunu söylemek insanlarla alay etmek demektir.Yaylalar soðuk ve sislidir yaylalarda kalýnan 4 aylýk süre içinde çalýþmanýn dýþýnda hiçbir faaliyet olmaz.
|
TU ÞANBULÝ:(ebecilik)
En az iki kiþi arasýnda oynanýr oyuncular bir araya gelir sayacak kiþiyi belirler sayma baþlar diðerleri gizlenir sayma biter sayan gizlenenleri arar gizlenenlerden sayma noktasýna ulaþan oyunu sürdürür ulaþamayan oyunu devralýr sayma sýrasý ona geçer oyun deðiþerek devam eder çocuklarýn yoðun oynadýðý oyunlardandý.
|
Uzungöl de yemekler Karadeniz yöresi yemeklerinden fazla farklýlýk göstermez ancak isimleri ruamcadýr. Menüde ki malzeme çok deðiþik deðildir, Buna raðmen çeþitlilik fazlasýyla mevcuttur.
|
GELENEKLER LÝGOHATS(kurt kýzaný): bu tarih 20 þubat 9 mart arasýdýr kurtlarýn çiftleþme zamaný olduðu dönemdir havalarýn yaðýþlý oluþu fazla kar yaðmasý soðuk hava muhalefetinin onlarýn bu durumundan kaynaklandýðýna inanýlýrdý 8 veya 9 mart günü hava düzelirse kurtlarýn yýkandýðýný eðer düzelme olmazsa yýkanmadýklarýna inanýlýrdý.
|
Þairler;
Gofo : Namý diðer Battal ÜNAL Uzungöl’ün yetiþtirdiði en büyük
þairlerdendir. Ýrticalen söylediði dörtlükler, insanlarýn hafýzalarýnda yer etmiþ, bugün de okunmaktadýr. Gofo, kýzý Þüþe’yi evlendirir. Bir yýl sonra doðum yapar kýzý. Müjdeyi vermek için ona koþarlar ve kýzýnýn doðum yaptýðýný söylerler. Sevinmek yerine boynu bükülür. Sorarlar “Üstat bir þey söylemeyecek misiniz ?”
|
TÜRKÜLER
Türküler insanlýðýn varoluþundan günümüze hep vardýlar varolmaya da devam edeceklerdir Uzungöl farklý düþünülemez hatta göç, yaylacýlýk, gurbet yörenin deðiþmez kaderi olduðu için burada türküler daha anlamlýdýr Uzungöl de türküler sevda, aþk. tabiat, hüzün, aðaç, kuþ, isyan, müstehcen ve atma türküler olarak sýralanýr bunlarý incelediðimizde nekadar anlamlý, kýsa yazýlýþlarý ile büyük anlam içerdiklerini anlarýz. Yörede türkünün okunmadýðý yer ve mekan yoktur. Yayla yolunda mesirede düðünde, asker yollamada, gurbette, göçte, hep vardýr türküler.
|
|