Hasan Düzgün - Kişisel web sitesi

fermanlar Osmanlý dönemi mahkeme kararlarýnýn kesinleþmiþ sonucudur of ilçesi hakkýnda yaklaþýk 550 ferman mevcuttur Uzungöl o dönemde of ilçesine baðlý olduðu için Uzun gölle alakalý yayýmlanmýþ 4 fermana rastlýyoruz bunlarýn dördünün içeriði aynýdýr mera anlaþmazlýðý yani Uzungöl’ün ilk yerleþim yerinden çevre köylerle olan anlaþmazlýklardýr fermanlarý bu eserde yazmamýn sebebi fermanlarýn birer tarihi belge niteliðinde olmalarýdýr. Günümüzde çevre köylerle böylesi sorunlar yaþamaktayýz  ileri tarihlerde bu durumu kaþýmak isteyenler olabilir  Köyler arasýnda her hangi bir anlaþmazlýða fýrsat vermeden tamamen tarafsýzlýk anlayýþýyla olduðu gibi yazýlmýþtýrlar (top kapý müzesi,baþbakanlýk arþivi Ýstanbul)
.

40 NOLU FERMAN : Trabzon beylerbeyisine ve of kadýsýna hüküm ki :                                                 
Kazayi mezbure tabi okenei süfla nam kariye ehalisin gelüb kariyei mezbure kurbinde vaki tapuli ve temessükli mutasarrýf ve hersene uþur ve resmin sahibi erze eda eylediklerin gorlon bük dimekle maruf çayýrlarýnda aherin alakasý yoðiken yine kazai mezbure tabi þerah nam kariye ehalisi zuhure gelub zikr olunan mahal bizim meramýzdýr deyu iddia ve bundan akdem iki üçdefa mahalli niza üzerinde bigarez kimesneler muvacehesinde mürafi-i þer-i þerif oldýklarýnda mezbur þerah kariyesi ehalisinin alakasý olmayub bunlarýn eba an ceddin tapuli ve temessükli mutasarrýf oldýklarý çayýrlarýn oldýðý þer an sabit ve mezbur þerah kariyesi ehalisi bivechin muarazadan men birle dört beþ kýta hücceti þeriyyeleri verilmiþken ona mugayýr yine nizadan hali olmadýklarýn bildirüb men ve def olunmak babýnda hükmi humayunum rica eylediklerin ecilden þer’le men olunmak içün yazýlmýþtýr  no 70 evahiri rebiül evvel sene 1128 miladi ile hicri takvim arasýndaki gün farký 595 gün olduðuna göre bu ferman 1723 yýlýnda yazýlmýþtýr.NOT: bu ferman 23 cü padiþah 3 cü sultan Ahmet tarafýndan yazýlmýþtýr. Lale devrini açan bu padiþahtýr Ýbrahim paþa ile sefahat alemleriyle meþhurdur  tahtýný isyan sonucu terk etmiþtir böyle bir padiþahýn saðlýklý karar vermesi düþündürücü olmalýdýr.saltanadý 27 yýl sürmüþtür.

43  NOLU FERMAN :Trabzon alaybeyisine hüküm ki Trabzon sancaðýnda of kazasýna tabi zenove zisno ve kadehor ve holai kebir ve paçan ve kotloþ ve kondu nam kariyeler ahalileri ile zikrolunan kariyelere hariçden gelub sakin olan ayaslo ve kolotlo nam kabileler halký maliye tarafýndan sadýr olan emri þerifim mucibince üzerlerine edasý lazým gelen ve mali mirilerin edade teallül ve muhalefet eylediklerinden maada þer i þerife ve evamiri aliyeme itaat ve inkýyat eylemeyub kat ý Tarýk ve enva i fesad ve þekavet adeti mütemirreleri olduði arz ve mahzer birle der-i devlet medarýma ilam olunmaðla zikrolunan yedi pare kariye ehalisiyle kabiletani mezburetan intihayi serhaddi islamiyede Gürcistan hududýnda  vaki mücadeleden bina olunan embakre kalasýna nakl ve iskanlarýna ve ibadýn azarý mazarratlarýndan temim ve tatmin ehemi mehammi devleti aliyyemden  olub ve hususi mezbur içün Trabzon valisi vezirim  Abdullah paþa  emri þerifimle  memur ve dergahý muallam kapuci baþýlarinda dame mecduhu mubaþir tayin olunmaðla  sen ki miralayý mezbursin  bu husus içün  trabzonun umumen  zuama ve erbabý týmar ile vezir müþarünileyh tarafýndan sana haber vardýðýnda asla meks ve tevakkuf eylemeyub kalkub cümle neferatýnla vezir müþarünileyhin yanýna varub gerek salifüz zikr yedi pare kariye ehalilerinin ve kabiletan halkýnýn embakre kal asýna nakl ve iskanlerine ve gerek sair iktiza eden hidematý aliyyemde vezir müþarünileyhinrey-i sevab peziri üzerine hareket ve inþaallahü taala bu maslahat husuline karin olub vezir müþarinüleyh avt ve insirafe mezun olmadýkça avdet eylemeyub edayý hýdmete bezli tab ve tuvan eylesin deyu yazýlmýþtýr mühime 116 sahife 305 evaili zilka desene 1131 yani 1716 yýlýnda not bu fermanýn da sahibi 40 nolu fermaný yazan padiþaha aittir.not:bu ferman da yazýlý embakre kalasý ikinci bir fermanla anakra kalasý olarak deðiþtiðini görüyoruz bunun isim hatasý olduðunu ve ayný içeriðitaþýmaktadýr (bkz of tarihine ek sf 52 no 45-46 ferm)

103 NOLU FERMAN : Of kadýsýna hüküm ki kaza i mezbure tabi canliler (paçan) nam karye ehalileri gelüb bunlerin karyei mezbur topraðýnda vaki resmi defterde mukayyed tapuli ve temessükli oldýkleri malümül hudut mahsus ve müstekil yaylak yerlerine beher sene zemaninda koyun ve sair davarlariyle çýkub yaylanub otinden ve suyinden intifa idüp tehammüllerine göre yaylak resimlerin sahibe erze eda ide geldiklerin yaylaklerinde aheri alakasý olmayub bir vech ile dehl ve tearuz olunmak icab etmez iken civarlerinde vaki þarah nam karye ehalileri zuhur ve zikrolunan yaylak yerleri bizimdir deyub hilafi kanun müdahele eyledüklerinden ledel murafea ol yaylak yerleri kadimi üzere canliler karyesi ehalileri tarafindanzapt ve þerah karyesi ehalilerinin müdahelesi men birle canibi þerden hücceti þer iye olvechile zahir olan müdaheleleri men ve def olunmak babinde hükmi hümayunum südürin istiday inayet eyledikleri ecilden kanun üzere amel olunmak emrim olmuþtur. Trabzon ahkam no 2 evaili þaban sene 1196 yani 1781 yýlýnda.
NOT: Bu ferman 27 ci padiþah 1 ci sultan abdulhamit zamanýnda çýkarýlmýþtýr bu padiþah zamanýnda devlet iþleri iyi gitmemiþtir kýrýmý bu padiþah Ruslara vermiþtir bunun üzüntüsünden öldüðü rivayet edilir. Saltanatý 15 yýl sürmüþtür.

105 NOLU FERMAN : Kaza-i mezbure tabi paçan karyesi ehalileri gelüb bunlerin karyei mezbure topraðinde resmi defderde mukayyed mirgazi dimekle maruf tabuli ve temessükli müteserrif oldikleri malümetül hudud mahsus ve müstekil kadimi yaylak yerlerine beher sene zemaninda koyun vesair davarleri ile çýgup yaylanub otinden ve suyinden intifa idup tehammüllerine göre yaylak resimlerin sahibi erze eda idegeldikleri yaylaklerinde aherin alakasý olmayub bir vech ile dahl ve tearuz olunmak icab etmez iken civarinde þerah nam karye ehalileri zuhur ve zikr olunan yaylak yerleri bizimdir deyu hilafi kanun müdahele  ittikleri ledel murafea olyaylak yerleri kadimi üzre paçan karyesi ehalileri tarafýndan zapt ve þerah karyesi ehalilerinin müdahelesini men birle canibi þerden hücceti þeriye virilmiþ iken mücab olmayub yine ol vech ile kanune mugayir hücceti þeriye müdaheleden hali olmadiklerin bildürüb mezkür þerah karyesi ehalilerinin hilafi kanun ve mugayiri hücceti þeriye ol vech ile zahir olan müdaheleleri men ve def olunmak babinde hükmi humayunim rica ettikleri ecilden kanun üzre amel olunmak içün yazýlmoþtýr  tarabzon ahkam no 2evaili rebiül aher sene 1198 miladi 1792 yýlýna tekabul eder  NOT : bu ferman da 27 ci padiþah zamanýnda yazýlmýþtýr.

121 NOLU FERMAN: of kazasý naibine of kazasine tabi þerah karyesi ehalisi gelüb bunleri karyeyi merküme topraðinde kadimül eyyamdan beru koyinve sair davarlari ra’y olunub otinden ve suyinden indifa ile geldikleri mahsus ve müstakil kadimi mer a yerlerinde aheri alakasý olmayub dehl olunmak icab etmez iken civarlerinde vakiþ aso ve yente ve karsu karyeleri ahalisi ol mera yerlerine hilafi kanun fuzuli  müdahele ve taarüzde hali olmadýklerin bildirüb kanun üzre amel olunub kurai merküme ehalisinin vaki olan müdaheleleri men ve def birle olmera yerlerikadimisi üzre zapt ve hayvanleri ra’y ittirilmek babinde emri þerifim südurin istida itmeleriyle divani humayinümden kanunsual olundikde münazeünfiha olan mera ya dehl iden kura ehalisinin kadimül eyyamden beru koyin ve sair davarleri ray olunub otinden ve suyinden indifa ide geldikleri mahsus ve mustakil kadimi meraleri veyahut hayvanleri þerah karyesi ehalisinin hayvanleriyle müþa ve müþterek ra’y oluna gelmiþ ise mudahele eylemeleri bihasebil kanun yolinde olub eðer böyle olmayub filhakike zikr olunan þerah karyesi ehalisinin kadimül eyyamdan beru koyin vesair davarleri ra’y olunub otinden ve suyinden indifa ide geldikleri mahsus ve müstakil kadimi meraleri iken kurai merküme ehalisi fuzuli müdahele eyledükleri vaki ise men ve def birle ol mera yerleri kadimi üzre mezgür þerah kariyesi ehalisine zapt ve hayvanleri ra y ittirilmek içün emri þerifim itasý muvafýký kanun idüði tahrir olunmaðle kanun üzre amel olunmak babinde trabzon ahkam no 5 evahiri ramazan  sene 1253 yani1838 yýlýnda NOT: bu ferman 30 cu padiþah 2 ci sultan Mahmut zamanýnda çýkarýlmýþtýr  ýslahatlarýyla tanýnýr bu padiþah zamanýnda Trabzon valiliðine atanan Osman paþa oftaki eþkýyalýklara ciddi müdaheleler yapmýþ islahata önem vermiþtir

98 NOLU FERMAN : (yayla hulasasý, haros komlarý davasý) of kazasýnýn haros, þerah, yente köyleri arasýnda bir taraftan haldýzen deresi denilen büyük nehir bir taraftan dornorim irmaðý cebele(daða) kadar bir taraftan sarý kaya ve tarafý rabii(dördüncü)iladý irmaðý ile sýnýrlanmýþ yayla davasý 1285 senesinde (1879 yýlýnda) þer-i mahkeme huzurunda karara baðlanan bu davanýn ilamý çok uzun ve mufassaldýr(hüküm) topkapý sarayý müzesi arþivinden temin edilebilir tarihi 1285 no 2019